Can Ricart, 2004

De voormalig industriële buurt Poblenou in Barcelona was decennialang deel van een van de grootste stadsvernieuwingsprojecten in Europa. In het jaar 2000 keurde de stedelijke overheden het ambitieuze plan 22@ goed, dat ernaar streefde om Poblenou om te vormen tot DE technologie- en innovatie-buurt van de stad (en als zed an toch bezig waren van Europa), en om ruimte voor vrijetijdsbesteding en wonen te vergroten.

Als deel van het project kreeg Frans architect Jean Nouvel de opdracht om een stuk land van ongeveer 5hectare om te vormen in een “Central Park”. Onmiddelijk nadat het programma was aanvaard begon de stedelijke overheid met onteigeningen en in 2003 werden de laatste woningen er gesloopt.

Toen een jaar later het terrein nog altijd braak lag, namen een aantal gebruikers van de fabriekssite en bewoners het heft in eigen handen en begonnen ze zelf aan de aanleg van een park. Aanvankelijk werd de kale fabrieksmuur geschilderd, op 29 mei 2004 volgde de actie ParcCentralPark.

Ondertussen vonden in het gebouwencomplex Can Ricart nog een zestigtal KMO’s, kunstenaarscollectieven en kunstencentra een onderkomen. Samen boden ze werk aan een 240tal mensen. Onder hen bevond zich Can Font, gedeelde werkruimtes waar ook City Mine(d) een plaats had. Toen in September 2004 de stad Barcelona de gebruikers op de hoogte stelde van de op handen zijnde afbraak van het complex, was City Mine(d) dan ook bij de oprichters van het platform “Salvem Can Ricart” (Red Can Ricart) en nam het deel aan initiatieven zoals Made in Can Ricartdat op de site gemaakte producten en de nog aanwezige industrie promootte. Tegelijk werd met Cityborg geexperimenteerd met virtuele publieke ruimte.

In april 2005 werd een lijvig dossier opgesteld ter verdediging van het behoud van de site “Can Ricart – Parc Central Nou Projecte” (Universidad de Barcelona, 2005).. Daarin werd de erfgoedwaarde van het complex uitgespeeld -een van de laatste drie 19e eeuwse industrie complexen in Barcelona, waar opeenvolgend textiel-, zeep- en papier-industrie, en meer recentelijk creatieve industrie ontwikkelden-, werd het stedenbouwkundig aspect benadrukt -het verlies van een publiek toegankelijke site waar experiment en industrie naast elkaar bestaan-, en werd een kritiek geformuleerd op het plan 22@ -door stijgende vastgoedprijzen dreigt het plan bestaande ondernemingen naar de rand de stad te dringen, en door een te nauwe kijk op innovatie dreigt het enkel oog te hebben voor technologische innovatie.

Bovendien bevatte het dossier een alternatief voorstel dat behoud van de bestaande kwaliteiten zou kunnen combineren met de verwachtingen van het nieuwe stadsontwikkelingsprogramma 22@. Het resultaat was heel wat pers-aandacht en een hervatte onderhandeling die maandenlang zou aanslepen. Uiteindelijk besloten de stedelijke overheden in januari 2006 om de helft van de site te bewaren, en het stedenbouwkundig plan aan te passen om tegemoet te komen aan de eisen van de gebruikers. Helaas kwam het nieuws precies op de dag dat de uitbater van de Bar Pacos, de ontmoetingsplek op de site, uit zijn pand gezet werd. Daardoor verloor de plek, die in 2014 nog steeds kleine ondernemingen en kunstencentra huisvest, veel van haar publiek karakter.